Við höfum flest séð framúrskarandi íþróttafólk í keppni eða á æfingu þar sem frammistaða þess endurspeglaði ekki raunverulega getu og spurt okkur "hvað veldur þessu?" Mögulega hefur þú upplifað þetta á eigin skinni?

​

​Eins höfum við orðið vitni að því þegar íþróttamanneskja (eða íþróttalið) kom öllum að óvörum með magnaðri frammistöðu sem engin átti von á. Hvað varð til þess að viðkomandi sýndi allt í einu hvers hún var raunverulega megnug? Mögulega er þetta eitthvað sem þú hefur upplifað líka? 

​

Dagamunur er vel þekkt hugtak en hvað er “dagamundur” raunverulega? og hvers vegna upplifir við dagamun? Hvaða óáþreifanlegu þættir hafa áhrif svona mikinn áhrifamátt að þeir geti sveiflað frammistöð íþróttafólks upp og niður á ólíkan hátt dag frá degi? 

​

​Lengi vel trúði ég því að frammistaða og árangur íþróttafólks byggði nær eingöngu á líkamlegu formi, tæknilegri kunnáttu og reynslu. Í dag skil ég af hverju það er ekki nóg að vinna með þessa tvo þætti til að topp árangur náist. Sjálfur var ég keppnismaður í Tae Kwon Do, þótti mjög efnilegur og jafnvel góður. Ég vann titla og var valinn í landsliðið en þrátt fyrir frábært líkamlegt form og gríðarlega eljusemi við tæknilegar æfingar þá voru einhverjir ósýnilegir kraftar, veggir og hindranir sem ég hreynlega gat ekki skilgreint og gat því ekki unnið úr. 

​

​Ég vissi það ekki þá en í dag sé ég að vandamálið var hugarfar mitt og líðan, eða það sem ég kalla "togstreytu-valdandi viðhorf” og “sveiflukennt tilfinningalegt ástand". 

​

Mig langar að útskýra hvað ég á við: 

​

Nr.1 - ​Togstreytu-valdandi viðhorf er þegar við búumst við því að eitthvað muni valda okkur bæði vellíðan og sársauka. Dæmi um þetta er þegar við þráum sigur því sigur jafngildir vellíðan í formi sigurvímu, viðurkenningu, vissu um eigið ágæti, aukin tækifæri ofl. Á sama tíma óttumst við innst inni að sigurinn gæti valdið sársauka í formi kröfu um aukið æfingarálag, meiri viðveru, pressu um að vera alltaf nr.1, frammistöðukvíða, minni tími í aðra hluti, möguleg höfnun frá einhverjum, óttinn við að standast ekki væntingar ofl.

​

​Dæmi um þetta í mínu eigin lífi var þegar ég keppti á norðurlandamóti í Tae Kwond Do en þar var frammistaða mín langt undir getu. Enginn botnaði í því af hverju ég sýndi ekki meira hugrekki og djörfung. En ástæðan var einfaldlega sú að stuttu áður hafði ég upplifað sársaukafullt keppnisatvik þar sem tennurnar í mér sködduðust og ég óttaðist að það gæti endurtekið sig. Þrátt fyrir að mig langaði að sigra þá vóg óttinn við tilhugsunina um sársaukann sem því myndi fylgja að tjóna aftur tanngarðinn, mun þyngra en vellíðanin sem myndi fylgja sigrinum.

​

Þessi ótti hafði bókstaflega áhrif á líðan mína og ákvaðanatöku meðan á norðurlandamótinu stóð. Útkoman varð sú að ég fókusaði á það eitt að verja mig fyrir tjóni í stað þess að berjast fyrir sigri. Ég tapaði fyrsta bardaga og var þar með úr leik. Innst inni var ég feginn að hafa sloppið heill frá bardaganum en treysti þó engum fyrir því, ekki einusinni þjálfaranum mínum. ​

Til þess að íþróttamanneskjan geti hámarkað frammistðu sína þarf viðkomandi að uppræta öll togstreytuvaldandi viðhorf og byggja upp sterkt viðhorfakerfi sem eflir hana og færir hana nær markmiðum sínum.

​

Nr.2 - Sveiflukennt Tilfinningaástand: Þegar ég tala um tilfinningalegt ástand þá á ég við hvernig okkur líður andlega á því augnabliki sem við mætum á æfingu eða til keppni. Andleg líðan hefur bein áhrif á boðefna og hormónakerfið. Þegar við erum í TOPP TILFINNINGALEGU ÁSTANDI (okkar sterkustu andlegu líðan) þá eykst framleiðsla testósterons, endorfíns og dópamíns um leið og framleiðsla stresshórmónsins kortisól lækkar. 

​

​Í þessu ástandi virkjast okkar áræðanlegustu viðhorf og heilinn hámarkar aðgengi sitt að þjálfuðum og meðfæddum hæfileikum (t.d tæknilegri kunnáttu), upplýsingum (t.d  þær áherslur sem þjálfarinn setur í forgang) og útsjónasemi / skapandi hugsun (t.d hvernig við bregðumst við óvæntum aðstæðum). Það sem ég er í raun að segja er að þegar við erum í Topp Tilfinningalegu ástandi hámarkast aðgengi heilans að upplýsingum, hæfileikum og skapandi hugsun. 

​

Fyrir vikið verður ákvarðanataka margfalt betri en venjulega, gæði hverrar hreyfingar meiri og útkoman framúrskarandi. Stóri bónusinn er að í þessu ástandi getur  íþróttamanneskjan virkilega notið þess að stunda sína íþrótt. 

​

Sveiflukennt tilfinningaástand þýðir einfaldlega að líðan okkar er óstöðug og sveiflast í takt við ytri aðstæður. Topp tilfinningalegt ástand þýðir að við erum full af orku, trú & trausti til sjálfs okkar, ástríðu og eldmóð í bland við kærleika gagnvart liðsfélögum okkar. 

​

​Námkeiðið Óstöðvandi Íþróttafólk er hannað til að ofur-efla líðan og viðhorf. Þar öðlast íþróttafólk dýpri skilning á virkni heilans og taugakerfisins og fá í hendur öflug og hagnýt verkfæri til að keyra sig upp í Topp Tilfinningalegt Ástand fyrir æfingar og keppni. Þátttakendur læra einnig áhrifaríka aðferð við að skipta út hamlandi viðhorfum fyrir viðhorf sem fylla viðkomandi af óhaggandi trú og trausti í eigin garð. 

 

Hér er á ferðinni ótrúlega áhrifamikið og skemmtilegilegt framistöðunámskeið fyrir íþróttafélög, íþróttafólk, þjálfara og aðstandendur sem gera sér grein fyrir að árangur veltur að miklu leiti á hugarfari og líðan íþróttamanneskjunnar og vill læra öflugar aðferðir til að vinna með þessa þætti.